Kadın Opera Sanatçısına Ne Denir?
Ah, operadaki kadın sanatçılar… Bizim hayatımıza adeta “sesini duymadan geçmek” imkansız olan o büyüleyici figürler. Ama bir dakika! Kadın opera sanatçısına tam olarak ne denir? “Soprano” dediniz değil mi? Ya da belki “mezzosoprano”? Ama bir şeyi unuttuk: bu terimler bize ne kadar anlamlı geliyor ki? Sadece seslerinin yüksekliğiyle tanıdık olduklarından mı, yoksa sesleri ne kadar güzel, ne kadar derin diye hayranlıkla baktığımız için mi? Gelin, kadın opera sanatçılarının tanımını ve onların sahne üzerindeki “gizemli” etkilerini biraz mizahi bir şekilde ele alalım.
—
“Soprano” mı, “Kralicesi” mi?
Evet, doğru duydunuz! Kadın opera sanatçısına, çoğunlukla “soprano” denir. Bu, aslında yüksek sesli kadın vokalistleri tanımlayan bir terimdir. Ancak ben buna “soprano kraliçeleri” diyorum, çünkü onları sadece kulaklarımızla değil, ruhlarımızla da hissediyoruz. Her bir yüksek nota, sanki gökyüzüne kadar yükseliyormuş gibi hissettirir. Öyle ki, soprano şarkıcıları bir operaya başladığında, dinleyiciler neye uğradığını şaşırır ve sahnede bir tane daha “opera Tanrıçası” var sanır.
Peki ya sizce? Opera izlerken en çok hayran kaldığınız karakter kimdi? Mutlaka bir soprano sesi olmuştur! Yani, soprano kadınlar için ne denir, diye sormama bile gerek yok; “gökyüzüne ulaşan ses” ve “bağırmadan ses çıkarabilen süper kahraman” gibi unvanlarla anılabilirler!
—
Mezzo? Yok, Mezzosoprano!
Bu ne demek? Aslında mezzo, soprano’nun biraz daha düşük ve derin tonlarından gelen bir vokaldir. Kadın opera sanatçısı söz konusu olduğunda mezzo, sahnedeki en gizemli figürdür. Çünkü o, operanın hem dramatik hem de romantik yönlerini dengede tutabilen “orta sesli” bir varlıktır. Yani, mezzo şarkıcısı sahnede bir bakıma stratejik bir oyuncudur. Erkeklerin her zaman çözüm odaklı ve mantıklı düşünmesi gibi, mezzo şarkıcısı da operadaki gerilimi çözmeye ve izleyiciye en iyi duygusal dengeyi sunmaya odaklanır.
Bununla birlikte, mezzo’lar aslında en güçlü, en ikna edici seslerdir. Bir erkek soprano karşısında en fazla ne hisseder? “Hadi ama, ben de burada varım!” İşte mezzo şarkıcıları da hep “ben burada hep varım, ben yalnızca daha derin ve gizemliyim” der gibi sahneye çıkar. Mezzo olmak, görünmeyen ama her zaman dikkat çeken bir güçtür!
—
Kadın Opera Sanatçısının Empatik Havası
Kadın opera sanatçılarının sahne üzerindeki tek rolü yüksek sesleriyle bizi etkileyen sesler olmak değil. Kadınlar, opera dünyasında tıpkı diğer alanlarda olduğu gibi ilişki odaklı, empatik ve duygusal anlamda çok güçlü varlıklardır. Bir erkek, genellikle bir çözümün peşinden koşar, “bu senfoni şöyle daha iyi çalar mı?” diye sorar. Ama bir kadın sanatçı, sahnede “bu dramayı nasıl daha derinlemesine hissedebiliriz?” diye düşünür. Kadın opera sanatçılarının derinlikli bir yorum yapması, onları diğerlerinden ayıran en önemli özelliktir.
Bunu örnekle açıklayalım: Bir erkek şarkıcı “Operadaki Halka Sesini Duymayacak” gibi bir parçada belki sadece büyük, güçlü bir ses arayacaktır. Fakat kadın opera sanatçısı, bu eserin her satırına özenle dokunur. Hem sözlerin anlamını hem de müziğin duygusal havasını birleştirir. Duygusal zekâları sayesinde, sesi sadece yüksek çıkarmakla kalmaz, duyguyu da dışa vurur. İşte bu yüzden kadın opera sanatçılarının seslerini dinlerken hep bir empati, bir anlayış duygusu hissederiz.
—
Öyleyse Ne Denmeli?
Kadın opera sanatçısı deyince aklınıza gelen ilk terim muhtemelen “soprano” olacaktır, değil mi? Ama belki de artık sadece tek bir terimi kullanmak yeterli değil. Sonuçta, kadın opera sanatçılarının farklı ses çeşitliliği ve sahne üzerindeki varlıkları, onları birer “opera tanrıçası” ya da “sahne süper kahramanı” gibi daha yaratıcı unvanlara layık kılıyor. Kim bilir? Belki de bir gün, opera dünyasında “Sahne Anlatıcı Kraliçesi” ya da “Süper Ses” gibi terimler devreye girer.
Bununla birlikte, tabii ki işin mizahi yönü bir yana, bir soprano ya da mezzo olmanın, bir kadın sanatçı olarak opera sahnesinde yer almak, her şeyden önce ciddi bir eğitim, beceri ve tutku gerektirdiğini unutmamalıyız. Hem yetenekli bir soprano, hem de harika bir mezzo, opera dünyasında daha derin ve anlamlı duygulara dokunan isimlerdir. Onlara sadece “soprano” ya da “mezzo” demek, hem eksik hem de dar bir tanımlama olabilir!
—
Tartışma Başlasın!
Peki ya siz? Kadın opera sanatçıları için ne gibi yaratıcı unvanlar önerirsiniz? Bir soprano “ses kraliçesi” midir yoksa “göklerin rüzgarı” mı? Yorumlarda bizimle paylaşın, tartışalım!